Ο φετινός χειμώνας προβλέπεται να είναι, ιδιαίτερα δύσκολος, όχι μόνο λόγω των καιρικών συνθηκών που έτσι και αλλιώς είναι πάντα δύσκολες, αλλά και από τον άγριο διεθνή ανταγωνισμό στην διαμόρφωση των τιμών στην ενέργεια, για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, με σοβαρές επιπτώσεις στην κατανάλωση.
Πρόκειται για έναν ανταγωνισμό που οδηγεί τις τιμές στην κατανάλωση να εκτοξεύονται σε ύψη-ρεκόρ, με τους διεθνείς αναλυτές να δυσκολεύονται στις προβλέψεις και να είναι πολύ επιφυλακτικοί, ενώ οι κυβερνήσεις διεθνώς να ετοιμάζονται για μέτρα ανακούφισης για εκατομμύρια καταναλωτές.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, που μετέδωσε το OPEN στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων, το επικρατέστερο σενάριο για την χώρα μας, είναι να δοθεί ουσιαστική ενίσχυση στους καταναλωτές με επέκταση του επιδόματος θέρμανσης, διευρύνοντας τα εισοδηματικά κριτήρια ειδικά για το φυσικό αέριο, έτσι ώστε να αυξηθούν οι δικαιούχοι καταναλωτές.
Στόχος του υπουργείου Ενέργειας είναι να λάβουν το επίδομα όσο το δυνατόν περισσότεροι δικαιούχοι, ενώ υπάρχει πρόθεση να αυξηθεί η επιδότηση ανάλογα με τα παιδιά του νοικοκυριού. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το επιπλέον κονδύλι θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σε δηλώσεις του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να χορηγηθεί επίδομα φυσικού αερίου λόγω των μεγάλων αυξήσεων στο ενεργειακό κόστος και ειδικά στο συγκεκριμένο καύσιμο. Δήλωσε χαρακτηριστικά ότι αυτή τη στιγμή δεν έχει να προσθέσει κάτι επιπλέον σε σχέση με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, όμως πρόσθεσε ότι «δεν το έκλεισα» και παρέπεμψε στη δυναμική της οικονομίας και τις πρόσθετες παρεμβάσεις εάν χρειαστεί., έχοντας προφανώς στο μυαλό του τον καλπασμό των τιμών φυσικού αερίου που ταλανίζει ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο.
Συναγερμός στην Ευρώπη
Ρεκόρ χτυπάνε οι ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας -από το φυσικό αέριο έως τα δικαιώματα εκπομπών άνθρακα- δίνοντας σήμα ότι η έλλειψη του εφοδιασμού θα επιδεινωθεί μόλις ξεκινήσει η χειμερινή περίοδος.
Όπως σημειώνει η ΗΜΕΡΗΣΙΑ σε σχετικό δημοσίευμα της, τα αποθέματα –από το φυσικό αέριο ως τον άνθρακα και το νερό της Νορβηγίας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας– λιγοστεύουν, ενώ δεν υπάρχουν και πολλές ενδείξεις πως η κατάσταση θα βελτιωθεί.
«Η ισορροπία προσφοράς-ζήτησης της Ευρώπης θα παραμείνει ασυνήθιστα «σφιχτή» προς το χειμώνα, προσθέτοντας πλέον περαιτέρω πίεση στις τιμές, σε μια αγορά που βρίσκεται ήδη σε υψηλά επίπεδα», γράφουν οικονομικοί αναλυτές. Πολλοί από τους μικρότερους προμηθευτές ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν καταρρεύσει, ενώ ορισμένες εταιρείας λιανικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας δυσκολεύονται να προμηθεύσουν πελάτες.
Η τελευταία προειδοποίηση ότι η ενεργειακή κρίση εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη έρχεται από τη νορβηγική εταιρεία δικτύου Statnett SF, η οποία δήλωσε ότι οι παροχές ηλεκτρικής ενέργειας στα νοτιοδυτικά της χώρας «πιέζονται» λόγω των χαμηλών εισροών και της πτώσης των αποθεμάτων. Η έλλειψη θα μπορούσε να περιορίσει τις εξαγωγές σε άλλες αγορές, καθώς αυτό το τμήμα της χώρας αποτελεί κόμβο για μεταφορές ενέργειας στο εξωτερικό.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αντιμετωπίζει τη δική του κρίση εφοδιασμού, καθώς και η Γερμανία και η Δανία συνδέονται με το νορβηγικό δίκτυο. «Υπάρχει πολύ χαμηλή ποσότητα νερού, γι’ αυτή την εποχή του χρόνου, σε πολλές από τις δεξαμενές εδώ», δήλωσε η Statnett.
Η Ευρώπη έχει το πιο φιλόδοξο κλιματικό σχέδιο στον κόσμο, αλλά η πολιτική βούληση δοκιμάζεται από το αυξανόμενο κόστος ενέργειας. Καθώς οι χώρες λαμβάνουν μέτρα για να μειώσουν το πλήγμα των υψηλότερων τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές, η Ισπανία προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι τα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών «ενδέχεται να μην αντέχουν σε μια παρατεταμένη περίοδο καταχρηστικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας», σύμφωνα με επιστολή της 20ής Σεπτεμβρίου.
Μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών προέρχεται από την έλλειψη φυσικού αερίου, καθώς ο πιο ψυχρός και μεγαλύτερος χειμώνας εξάντλησε τα αποθέματα, τα οποία βρίσκονται στα πιο χαμηλά επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας γι’ αυτήν την εποχή. Οι χαμηλές ταχύτητες ανέμου έχουν επίσης ως αποτέλεσμα να έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερα καύσιμα για την παραγωγή ενέργειας.
Οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου σε μια βασική εγκατάσταση στη Γερμανία μειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα με την μεγαλύτερη παραγωγό χώρα στον κόσμο αντιμετωπίζει τη δική της κρίση παροχής φυσικού αερίου και επικεντρώνεται στην πλήρωση των εγχώριων αποθεμάτων.
Δύσκολες οι προβλέψεις
Καθώς η επίσημη περίοδος θέρμανσης στην Ευρώπη ξεκινά αυτή την περίοδο, οι traders παρακολουθούν τον καιρό και τις προβλέψεις του, οι οποίες θα οδηγήσουν τη ζήτηση υψηλότερα. Θα πραγματοποιηθεί επίσης μια δημοπρασία φυσικού αερίου στην Ουκρανία στις 18 Οκτωβρίου για να δούμε πόσα καύσιμα θα προέλθουν από τη Ρωσία. Οποιοδήποτε σήμα από την Gazprom σχετικά με το πότε θα ξεκινήσουν σημαντικές ροές φυσικού αερίου στον αγωγό Nord Stream 2 προς τη Γερμανία θα επηρεάσει επίσης πιθανώς το ράλι. «Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις προβλέψεις. Επί του παρόντος, η αγορά φυσικού αερίου είναι εξαιρετικά σφιχτή», δήλωσε ο Marco Saalfrank, επικεφαλής εμπορικών συναλλαγών ηπειρωτικής Ευρώπης στην ελβετική εταιρεία κοινής ωφελείας Axpo Holding AG. «Εξαρτάται πολύ από το πώς θα είναι ο χειμώνας. Αν είναι κρύος χειμώνας τότε πιθανότατα θα δούμε την τιμή του φυσικού αερίου να συνεχίζει να ανεβαίνει».
Αιτία για την εκτόξευση των τιμών είναι ένα σύνολο παραγόντων: η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, εντάσεις στην αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), χαμηλά επίπεδα αποθήκευσης στην Ευρώπη και τα παιχνίδια της Μόσχας…
Τεράστια κρίση βρίσκεται εν εξελίξει στη Βρετανία, όπου ο ένας μετά τον άλλο οι πάροχοι, κυρίως, μικρή εμβέλειας, οδηγούνται σε κατάρρευση, ενώ και η Γαλλία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οπως επισημαίνουν αναλυτές στο πρακτορείο Bloomberg, η δυσχερής κατάσταση για την Ευρώπη δεν πρόκειται να εξομαλυνθεί το επόμενο διάστημα, και αυτό διότι «οι εισροές υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν εμπόδια, λόγω του ανταγωνισμού από την Ασία».
Φορολογική ασπίδα στην Γαλλία
Η γαλλική κυβέρνηση θα «μπλοκάρει» το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο φυσικού αερίου μέχρι τον Απρίλιο, μετά την αύξηση που αναμένεται την 1η Οκτωβρίου, και θα περιορίσει την αύξηση των τιμολογίων της ηλεκτρικής ενέργειας στο 4% τον Φεβρουάριο του 2022, προκειμένου να δημιουργήσει “δασμολογική ασπίδα”, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζαν Καστέξ.
Μιλώντας μάλιστα στο τηλεοπτικό δίκτυο TF1 και με δεδομένες τις συνεχείς αυξήσεις εδώ και μήνες (57% από τον Ιανουάριο), τόνισε ότι «δεν θα υπάρξει άλλη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου» και διαβεβαίωσε ορίζοντας προθεσμία έως τον Απρίλιο, ότι «η τιμή του φυσικού αερίου θα πρέπει να πέσει». Και αν αυτά τα μέτρα συγκράτησης δεν είναι αρκετά, ο Καστέξ δήλωσε ότι η «επιταγή ενέργειας», μετά μια ενίσχυση 100 ευρώ που έχει ήδη καταβληθεί για 5,8 εκατομμύρια δικαιούχους τον Δεκέμβριο, θα αναπροσαρμοστεί περαιτέρω.
Η ασπίδα αυτή δεν θα επιτρέψει ωστόσο, να αποτραπεί η αύξηση κατά 12,6% συμπεριλαμβανομένων των φόρων, από την Παρασκευή, των ρυθμιζόμενων τιμών φυσικού αερίου που εφαρμόζει ο όμιλος Engie, μετά την αύξηση των τιμών της αγοράς. «Συνεπώς πρέπει να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα» μέχρι την άνοιξη του 2022, παρατήρησε ο Καστέξ, ο οποίος υπόσχεται να «βοηθήσει» τους διανομείς.
Η συνήθης μείωση των τιμών του φυσικού αερίου την άνοιξη, μετά την περίοδο θέρμανσης, θα μετακυλιστεί μόνο εν μέρει στους καταναλωτές, προκειμένου να ανακτηθούν τα ποσά που οι φορείς εκμετάλλευσης θα έχουν πληρώσει επιπλέον κατά τη διάρκεια του χειμώνα, χωρίς να μπορούν να τα χρεώσουν στους καταναλωτές: είναι αυτό που η κυβέρνηση αποκαλεί “εξομάλυνση” των τιμών. Επομένως ο Ζαν Καστέξ απέκλεισε μείωση των φόρων για το φυσικό αέριο, όπως ζητούν ενώσεις καταναλωτών και άλλοι.
Όσον αφορά τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία αναμένεται επίσης να αυξηθούν γύρω στο 12% στις αρχές του επόμενου έτους, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προβλέψεις, ο Καστέξ υποσχέθηκε ότι και εκεί θα εφαρμόσει τη «δασμολογική ασπίδα» του.
Πλαφόν στην Ισπανία
Η Ισπανία στα μέσα Σεπτεμβρίου επέβαλε πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και περιέκοψε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης ηλεκτρικού στο 0,5%, από 5,1% που είναι σήμερα, στο πλαίσιο των μέτρων συγκράτησης των τιμών της ενέργειας, όπως είχε ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και συμπλήρωσε ότι τα μέτρα αυτά εκτιμάται ότι θα μειώσουν τα έσοδα της κυβέρνησης κατά περίπου 1,4 δισ. ευρώ φέτος, προς όφελος των καταναλωτών.
