Τι περιέχει το σχέδιο

Το σύστημα αυτό πρωτοακούστηκε το 2007 ενώ το 2014 ανακοινώθηκε για πρώτη φορά από επίσημα χείλη. Σκοπός του προγράμματος είναι η δημιουργία μιας μεγάλης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων η οποία θα μπορεί α αξιολογεί άτομα και επιχειρήσεις ανάλογα την συμπεριφορά τους. Αυτή την περίοδο η εφαρμογή του είναι εθελοντική και πραγματοποιείται από εταιρείες. Παρόλα αυτά υπάρχουν πιέσεις προς του πολίτες για συμμετοχή, ενώ αναμένεται να εφαρμοστεί καθολικά από την Κυβέρνηση άμεσα (κανονικά θα ξεκινούσε μέσα στο 2020 όμως η πανδημία πήγε πίσω τα σχέδια).

Η πρόοδος της τεχνολογίας δρα επικουρικά στην εφαρμογή του καθώς η παρακολούθηση και η συλλογή των δεδομένων θα γίνεται κυρίως μέσα ελέγχων από ηλεκτρονικά μέσα. Είναι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι η Κινέζικες Αρχές έχουν προμηθευτεί και τοποθετήσει πάνω από 200 εκατομμύρια κάμερες ασφαλείας (νούμερο που αναλογεί σε μία κάμερα ανά επτά πολίτες) οι οποίες είναι εμπλουτισμένες και με τελευταίας τεχνολογίας λογισμικό αναγνώρισης προσώπου. Με τον τρόπο αυτό η Κυβέρνηση θα μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να ενημερώνετε για τις πράξεις των πολιτών.

Βαθμολογίες και Κατηγορίες

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την δημιουργία συστήματος βαθμολογίας και κατηγοριών στις οποίες, ανάλογα με την βαθμολογία, ο κάθε πολίτης ή επιχείρηση θα μπορεί να απολαμβάνει προνόμια η να του επιβάλλονται «τιμωρίες». Με τον τρόπο αυτό η Κυβέρνηση της Κίνας πιστεύει ότι θα μπορεί να δημιουργήσει μία «Κοινωνία υψηλής εμπιστοσύνης».

Στις επιχειρήσεις, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Ο τρόπος με τον οποίο μία επιχείρηση ανεβαίνει στην βαθμολογία έχει σχέση με το αν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της. Ποιες είναι αυτές οι υποχρεώσεις; Η πληρωμή των φόρων, η έγκαιρη πληρωμή των εργαζομένων και η σωστή συμπεριφορά προς το προσωπικό είναι μερικά από τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία μπορεί μία επιχείρηση να ανέβει στην βαθμολογία. Από την άλλη πλευρά όταν μία επιχείρηση αδυνατεί να τηρήσει τις υποχρεώσεις της αλλά ακόμα και αν συνεργάζεται με άτομα ή επιχειρήσεις που ανήκουν στη «μαύρη λίστα», αποτελούν λόγους αφαίρεσης βαθμών.

Στην πιο «σκοτεινή» πλευρά της ιστορίας, από την πλευρά των πολιτών υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η βαθμολογία μπορεί να μειωθεί. Κάποιοι είναι προφανείς και έχουν να κάνουν με παραβατικότητα. Υπάρχουν όμως και πιο «απλοί» λόγοι. Μερικά τρανά παραδείγματα είναι το να περάσεις διάβαση με κόκκινο ή το να πηγαίνεις τον σκύλο σου βόλτα χωρίς λουρί ενώ ακόμη και το κουτσομπολιό είναι λόγος αφαίρεσης βαθμών. Φυσικά ένα από τα σοβαρότερα ατοπήματα ενός πολίτη είναι το να μιλάει αρνητικά για την Κυβέρνηση και την πολιτική της.

Με βάση, λοιπόν, την εκάστοτε βαθμολογία ο πολίτης (ή μήπως υπήκοος; ) απολαμβάνει προνόμια είτε απαγορεύσεις. Οι «καλοί» πολίτες μπορεί να έχουν παροχές όπως προτεραιότητα σε δημόσιες υπηρεσίες, απόκτηση υποτροφιών ακόμη και καλύτερη πρόσβαση στην δημόσια περίθαλψη. Από την άλλη πλευρά οι «κακοί» πολίτες έχουν απαγορεύσεις. Η συνηθέστερη ποινή είναι η απαγόρευση των ταξιδιών μέσω της μη εισόδου στα μέσα μεταφοράς (τρένα, αεροπλάνα και λεωφορεία) αλλά και πράγματα που κάνουν τη ζωή πιο δύσκολη όπως η μη απόκτηση δανείου. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι υπάρχει πλήρης περιθωριοποίηση των ατόμων των χαμηλών κατηγοριών.

Φυσικά, ανάλογα με την βαθμολογία, υπάρχουν και οι αντίστοιχες κατηγορίες. Αν το σκορ βρίσκεται πάνω από το 960 (Κατηγορία ΑΑΑ: 1050+, Κατηγορία Α+/Α/Α-: 960-1049) δεν υπάρχει πρόβλημα και ο πολίτης θεωρείται «καλός». Από το επίπεδο Β και κάτω ο άνθρωπος θεωρείται υπό επιτήρηση. Στο επίπεδο Β ( 850-959) ο πολίτης βρίσκεται σε φάση «επανεκπαίδευσης». Το επίπεδο αυτό έχει ελάχιστη διάρκεια 2 χρόνια και κινείται μία διαδικασία στην οποία ο πολίτης δέχεται επισκέψεις και συμβουλές από κοινωνικούς λειτουργούς ώστε να μπει ξανά «στον ίσιο δρόμο».

Στο επίπεδο C (600-849) το άτομο μπαίνει σε καθεστώς ενισχυμένης παρακολούθησης. Η ελάχιστη διάρκεια είναι 3 χρόνια και οι επισκέψεις των ειδικών γίνονται συχνότερες.

Στο τελευταίο επίπεδο D (0-599) ο πολίτης μπαίνει στην λεγόμενη «μαύρη λίστα». Στη φάση αυτή, η οποία έχει ελάχιστη διάρκεια 5 χρόνια, το άτομο θεωρείται «κακοποιό στοιχείο» και στερείται πολλών δικαιωμάτων.

Αντίκτυπος στην Κοινωνία

Ο αντίκτυπος αυτού του σχεδίου είναι μεγάλος. Οι άνθρωποι που ανήκουν στις κατώτερες κατηγορίες νιώθουν την περιθωριοποίηση καθώς είναι απαγορευμένο να υπάρχουν συναναστροφές με αυτούς. Τα προσωπικά δεδομένα δεν υπάρχουν. Όλοι γνωρίζουν τις πράξεις του άλλου. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν κάποιος έχει χαμηλή βαθμολογία, τοποθετούνται αφίσες και φωτογραφίες του στον χώρο στον οποίο συχνάζει ώστε να ενημερωθούν οι υπόλοιποι για την παρουσία του. Είναι εντυπωσιακό πως υπάρχει ακόμη και σχετικό app στο κινητό το οποίο ανάλογα με την τοποθεσία σου σε «ειδοποιεί» για τις γύρω παρουσίες.

Το τέλος της ιδιωτικότητας

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η εξέλιξη τεχνολογίας σε συνδυασμό με την ραγδαία ανάπτυξη της Κίνας σε οικονομικό επίπεδο, σε συνδυασμό με το απολυταρχικό καθεστώς οδήγησαν στην πραγμάτωση της πλήρους καταπάτησης της ιδιωτικότητας. Το «σωστό» ορίζεται κατ’εντολή του Κόμματος και οι κανόνες πρέπει αν ακολουθούνται κατά γράμμα. Ο πολίτης παύει να έχει προσωπικότητα καθώς βρίσκεται υπό συνεχή επιτήρηση. Όλο αυτό θεωρείται «πρόοδος». Δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά πάνω σε αυτό καθώς βάζοντας «κόφτη» σε πράξεις καθημερινές και τιμωρώντας τα «ασήμαντα», το μόνο πράγμα που μπορεί να δημιουργηθεί είναι φόβος και όχι εμπιστοσύνη. Ο προβληματισμός είναι μεγάλος καθώς οι άνθρωποι αναπτύσσουν τα καλά τους χαρακτηριστικά όταν είναι ελεύθεροι. Όταν υπάρχει ένα φόβητρο που λειτουργεί αποτρεπτικά για οποιαδήποτε πράξη σκέψης σίγουρα αυτό που θα δημιουργηθεί είναι χάος και ανησυχία.

Δείτε το σχετικό ρεπορτάζ του Αμερικανικού Ειδησεογραφικού Σταθμου NBC: