Η ηγεσία είναι η ικανότητα του ατόμου ή μίας ομάδας ατόμων να επηρεάζει ένα σύνολο με σκοπό να πετύχουν τους κοινούς στόχους τους. Οι μεγάλοι ηγέτες χαρακτηρίζονται από το γεγονός πως αποτελούν πηγή έμπνευσης για όσους τους ακολουθούν και για το ότι γνωρίζουν πως να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες.
Οι ηγέτες εξελίσσουν κυρίως τις ικανότητες τους μέσα από καθημερινές εμπειρίες. Δεν είναι απαραίτητο να βρίσκονται σε κάποια υψηλή θέση αλλά να έχουν το όραμα, την εμπειρία και την πυγμή ώστε να πετυχαίνουν στόχους. Παλιότερη πεποίθηση έλεγε πως οι πραγματικοί ηγέτες απλώς γεννιούνται με αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτό όμως διαψεύδεται καθημερινά καθώς η τριβή και η εμπειρία είναι αυτά που καλλιεργούν τις ηγετικές ικανότητες μέσω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει. .
Η ψυχολογική ερμηνεία
Μιλώντας με όρους ψυχολογίας, μία κύρια αιτία της έλλειψης ηγετικών μορφών είναι η οικογένεια. Το «Helicopter Parenting» είναι ο -όλο και πιο διαδεδομένος- τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι γονείς κατά την ανατροφή των παιδιών τους. Είναι αυτοί οι υπερεπεμβατικοί γονείς οι οποίοι δεν αφήνουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν (και συνεπώς να μπουν σε διαδικασία να λύσουν) προβλήματα.
Αυτή η «πράξη αγάπης» οδηγεί τα παιδιά, το οποία ποτέ τους δεν έμαθαν να αντιμετωπίζουν τις όποιες δυσκολίες μόνα τους, να μετατρέπονται σε άπραγους ενήλικες γεμάτους με άλυτα θέματα. Η νέα γενιά μετατρέπει το γεγονός πως δεν αντιμετώπισε τις δυσκολίες των παλιότερων σε ευχή και κατάρα.
Η Εικόνα ενός Ηγέτη
Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει ο πραγματικός ηγέτης από τον απλό λαϊκιστή. Ο πρώτος έχει αγάπη και πάθος να πάει μπροστά το σύνολο ενώ ο δεύτερος θέλει απλά να αναρριχηθεί στην εξουσία για προσωπική ικανοποίηση. Ο πρώτος κάνοντας λάθη, γνωρίζει να τα παραδέχεται και να μαθαίνει από αυτά ενώ, αντίθετα, ο δεύτερος θεωρεί πως σφάλλει και πως οι «κατώτεροι» του ευθύνονται για οποιαδήποτε αποτυχία.
Η εικόνα και οι επικοινωνιακές ικανότητες είναι κάτι το οποίο θεωρείται «must» για τους σημερινούς ηγέτες. Έχουμε φτάσει σε σημείο ο εκάστοτε Κυβερνήτης κάποιας χώρας να εξαρτάται από το πολιτικό marketing που θα έχει. Ο πραγματικός ηγέτης όμως είναι αυτός που θα θεωρήσει, σωστά, ότι η εικόνα είναι δευτερεύουσας σημασίας. Είναι αυτός που δεν θα έχει πρόβλημα να τσαλακώσει την εικόνα του και να παραδεχθεί την ανωτερότητα, του απέναντι. Είναι αυτός που δεν θα διστάσει να απολογηθεί για τις πράξεις του και θα μπορέσει να συσπειρώσει την «ομάδα» του. Είναι αυτός που θα πάρει τις σωστές αποφάσεις προς όφελος της κοινωνίας και δεν υπολογίσει το πολιτικό κόστος.
Ένας πραγματικός ηγέτης βλέπει ευρύτερα, έχει όρεξη για μάθηση και καινούργια γνώση και είναι ανοιχτός στο να αποδέχεται ή να απορρίπτει ιδέες, αλλά και να “γεννάει” ιδέες. Οφείλει και έχει την ικανότητα να συνθέτει τα θετικά των ιδεών που αξιολογεί και να τις εξελίσσει προς επίτευξη του στόχου.
Οι Σημερινοί Ηγέτες
Στην σημερινή εποχή, δυστυχώς, οι ηγέτες, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, είναι κατώτεροι των περιστάσεων. Δεν γνωρίζουν σε βάθος τα πραγματικά προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία. Η εικόνα τους είναι αυτό που μετράει, ενώ πολλές φορές ο λόγος τους είναι διχαστικός ενάντια στην αντίθετη άποψη. Δεν υπάρχει όραμα για το μέλλον της χώρας τους και δεν υπάρχει η θέληση να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος.
Έχουν την τάση αντί να λύνουν προβλήματα απλώς να τα διαγράφουν δημιουργώντας νέα, σαν άλλη Λερναία Ύδρα. Η δημιουργία νέων προβλημάτων είναι ταλέντο των σύγχρονων ηγετών καθώς το να τα βάζεις «κάτω από το χαλί» είναι πάντα η εύκολη λύση.
Ο Προβληματισμός
Είναι, λοιπόν, μεγάλος ο προβληματισμός, για το πως είναι να υπάρχουν ηγέτες-πρότυπα στην εποχή μας, ηγέτες που δεν θα υπολογίζουν το πολιτικό κόστος μπροστα στο γενικό καλό. Άνθρωποι που θα κοίταζαν το παρόν και τις συνέπειες των πράξεων τους στο μέλλον. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποια σωστή για την εποχή απόφαση, είχε άσχημες συνέπειες στο άμεσο ή μακρινό μέλλον. Το πιο τρανό παράδειγμα βρίσκεται δίπλα μας με το μπάζωμα των ρεμάτων και των ποταμών για την εξυπηρέτηση του αυτοκινήτου σε παλαιότερες δεκαετίες, ή την παράνομη καταπάτηση τους και την αυθαίρετη δόμηση τους. Αποφάσεις που οδήγησαν στο να βλέπουμε τριτοκοσμικές εικόνες, ακόμη και τραγωδίες στη χώρα μας λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων.
Οφείλουμε, επομένως, ως νέα γενιά να προβληματιστούμε για το γεγονός πως δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στα προβλήματα της εποχής. Πρέπει να αναστοχαστούμε και να ανασυγκροτηθούμε. Είναι χρέος μας προς τις επόμενες γενιές να μην χαλαρώσουμε άλλο σαν κοινωνία και να μπορέσουμε να βρίσκουμε λύσεις για κάθε πρόβλημα και όχι προβλήματα για κάθε λύση.
