Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τις 18 Οκτωβρίου 1981. Ημέρα ιστορική καθώς σημάδεψε την δεκαετία του ’80 με συνεχή διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Η ημέρα της «Αλλαγής» οδήγησε σε σημαντικές ανακατατάξεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο στην Ελλάδα. Είναι μία μέρα η οποία ακόμη και τώρα μνημονεύεται ως η αρχή μιας νέας Ελλάδας.
Η ημέρα των εκλογών
Η ημερομηνία των εκλογών ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τον Ανδρέα Παπανδρέου καθώς την ίδια ημέρα 37 χρόνια νωρίτερα, το 1944 ο πατέρας του, Γεώργιος Παπανδρέου εισερχόταν στην Αθήνα ως απελευθερωτής σχηματίζοντας Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Συνθήματα όπως «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και «Εδώ και τώρα, αλλαγή», ακούγονταν όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επικρατούσε του πρωθυπουργού και προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Γεώργιου Ράλλη με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε «μετακομίσει» στην Προεδρία της Δημοκρατίας.
Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν: το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 48,06%, έναντι 35,86% της Νέας Δημοκρατίας και 10,93% του ΚΚΕ.
Ταυτόχρονα διεξάγονται και οι πρώτες ευρωεκλογές, στις οποίες λαμβάνουν: ΠΑΣΟΚ 40,12%, ΝΔ 31,34%, ΚΚΕ 12,84%, ΚΚΕ Εσωτερικού 5,29%, ΚΟ.ΔΗ.ΣΟ. 4,25%, Κόμμα Προοδευτικών 1,95%, Λοιπά 4,21%.
Το διάγγελμα του Ανδρέα Παπανδρέου
Τα ξημερώματα της 19ης Οκτωβρίου ο νικητής των εκλογών Ανδρέας Παπανδρέου προέβη σε ένα «ιστορικό, από κάθε άποψη» διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ.
«Ελληνίδες, Έλληνες,
Απόψε κατέχομαι από βαθιά συγκίνηση. Είμαι πράγματι συγκινημένος για την μεγάλη εμπιστοσύνη που μου έχετε δείξει. Και έχω ταυτόχρονα το αίσθημα βαριάς ευθύνης, την οποία επωμίζομαι εγώ και οι συνεργάτες μου, για να πραγματώσουμε το έργο της Αλλαγής, γιατί η Αλλαγή σήμερα είναι όρος για την επιβίωση του έθνους, για την ευημερία του λαού μας. Και αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος που αυτή η θέση, αυτή η προοπτική για την χώρα μας, εγκρίθηκε κατά τόσο δυνατό, ισχυρό και δημοκρατικό τρόπο από την μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Όπως σας είπα στις ομιλίες μου, και σε πλατείες και από την τηλεόραση, από αύριο, τις 19 του Οκτώβρη, αρχίζει η σκληρή δουλειά. Και επαναλαμβάνω αυτό που σας έχω ήδη πει: ότι για να βγει πέρα το πρόγραμμα της Μεγάλης Αλλαγής, για να ευοδωθούν επιτέλους οι μεγάλες προσδοκίες του λαού μας, θα απαιτηθεί η άμεση, ενεργός συμμετοχή σας. Θα προχωρήσουμε με σταθερά βήματα, πάντοτε ζητώντας την συναίνεσή σας, την πλατιά λαϊκή συναίνεση σε κάθε νέο μέτρο που θα πάρουμε.
Και θα κάνουμε την Αλλαγή χειροπιαστή.
Η Αλλαγή θα δείξει το πρόσωπό της πάρα πολύ γρήγορα, πολύ άμεσα. Θα ήθελα να τονίσω ότι θα υπάρξει συνεργασία όλων των πολιτειακών παραγόντων. Δεν πρόκειται με κανέναν τρόπο, όπως το είχαμε τονίσει και στο παρελθόν, να οδηγήσουμε την χώρα σε οποιαδήποτε περιπέτεια. Στόχος μας, πολιτική μας, είναι η ευημερία του λαού. Είναι η εθνική υπερηφάνεια και η κοινωνική δικαιοσύνη. Είμαστε αποφασισμένοι να εκτελέσουμε το πρόγραμμά μας κατά γράμμα, γιατί μας δώσατε αυτό που ζητούσαμε. Μας δώσατε ισχυρή, αυτοδύναμη πλειοψηφία στην Βουλή των Ελλήνων, ώστε να μπορέσουμε δίχως δισταγμούς και δίχως αναστολές, να προχωρήσουμε στην πραγμάτωση της Αλλαγής. Και σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου γιατί μας δώσατε αυτήν την ευκαιρία. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα μείνουμε στις επάλξεις αυτού του αγώνα για την Νέα Ελλάδα, που όλοι προσδοκούμε. Μιαν Ελλάδα που θα ανήκει στον λαό της, μιαν Ελλάδα που θα την διαφεντεύει ο λαός της.
Απόψε γιορτάζουμε την νίκη. Πρώτα απ’ όλα των δημοκρατικών θεσμών, που καταξιώθηκαν στις 18 του Οκτώβρη του 1981. Γιορτάζουμε την νίκη της Αλλαγής. Και θα’θελα να σας παρακαλέσω, μέσα στην γιορτή σας και στην χαρά σας, να μην ξεχάσετε πως το ΠΑΣΟΚ είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων, πως το ΠΑΣΟΚ ζητά τώρα από τον λαό μας συμφιλίωση. Λήθη στο παρελθόν: όλοι μαζί εμπρός για το μεγάλο, αξιόλογο έργο της οικοδόμησης της Νέας Ελλάδας.
Γεια σας, ευχαριστώ, και να ξέρετε πως θα τιμήσω το μεγάλο συμβόλαιο τιμής, που συνήψα τόσα χρόνια μαζί σας.»
Το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο
Πρωθυπουργός: Ανδρέας Παπανδρέου
«Υπουργείο Συντονισμού»
Υπουργός Συντονισμού: Απόστολος Λάζαρης
Υφυπουργός Συντονισμού : Ιωάννης Ποττάκης
Υφυπουργός Συντονισμού: Γιώργος Βάρφης (από 29 Οκτωβρίου 1981)
«Υπουργείο Προεδρίας της Κυβερνήσεως»
Υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως : Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας
Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως : Γεώργιος Κατσιφάρας
Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως : Δημήτριος Μαρούδας
«Υπουργείον Εξωτερικών»
Υπουργός Εξωτερικών : Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος
Υφυπουργός Εξωτερικών: Κάρολος Παπούλιας
Υφυπουργός Εξωτερικών : Ασημάκης Φωτήλας
Υφυπουργός Εξωτερικών: Γεώργιος Βάρφης (από 2 Ιανουαρίου 1982)
«Υπουργείον Εθνικής Αμύνης»
Υπουργός Εθνικής Αμύνης : Ανδρέας Παπανδρέου
Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης : Αντώνης Δροσογιάννης
Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης : Γεώργιος Πέτσος
Υπουργείον Δικαιοσύνης
Υπουργός Δικαιοσύνης : Ευστάθιος Αλεξανδρής
«Υπουργείον Εσωτερικών»
Υπουργός Εσωτερικών : Γεώργιος Γεννηματάς
Υφυπουργός Εσωτερικών : Στάθης Παναγούλης (από 29 Οκτωβρίου 1981)
«Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»
Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων : Ελευθέριος Βερυβάκης
Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων : Γεώργιος Λιάνης
Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων : Πέτρος Μώραλης
«Υπουργείον Οικονομικών»
Υπουργός Οικονομικών : Μανόλης Δρεττάκης
Υφυπουργός Οικονομικών : Δημοσθένης Δημοσθενόπουλος
Υφυπουργός Οικονομικών : Δημήτρης Τσοβόλας
«Υπουργείον Γεωργίας»
Υπουργός Γεωργίας : Κώστας Σημίτης
Υφυπουργός Γεωργίας : Γιώργος Μωραΐτης
Υφυπουργός Γεωργίας : Κωνσταντίνος Αλεξιάδης
«Υπουργείον Πολιτισμού και Επιστημών»
Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών : Μελίνα Μερκούρη (η πρώτη γυναίκα υπουργός σε ελληνική κυβέρνηση)
«Υπουργείον Βιομηχανίας και Ενεργείας»
Υπουργός Βιομηχανίας και Ενεργείας : Αναστάσιος Πεπονής
Υφυπουργός Βιομηχανίας και Ενεργείας : Δημήτριος Πιτσιώρης
«Υπουργείον Εμπορίου»
Υπουργός Εμπορίου : Νικόλαος Ακριτίδης
Υφυπουργός Εμπορίου: Ιωάννης Παπασπύρου
«Υπουργείο Εργασίας»
Υπουργός Εργασίας : Απόστολος Κακλαμάνης
Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών
Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών: Παρασκευάς Αυγερινός
Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών: Μαρία Κυπριωτάκη – Περράκη
Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών: Ρούλα Κακλαμανάκη
«Υπουργείο Δημοσίων Έργων»
Υπουργός Δημοσίων Έργων: Άκης Τσοχατζόπουλος
«Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος»
Υπουργός Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος: Αντώνιος Τρίτσης
«Υπουργείο Συγκοινωνιών»
Υπουργός Συγκοινωνιών: Ευάγγελος Γιαννόπουλος
Υφυπουργός Συγκοινωνιών: Ιωσήφ Βαλυράκης
«Υπουργείον Δημοσίας Τάξεως»
Υπουργός Δημοσίας Τάξεως: Ιωάννης Σκουλαρίκης
«Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας»
Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας: Στάθης Γιώτας
«Υπουργείο Βορείου Ελλάδος»
Υπουργός Βορείου Ελλάδος: Βασίλειος Ιντζές
Υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου: Ευάγγελος Κουλουμπής
Τα εξώφυλλα του Τύπου
Τα έργα της «Αλλαγής»
Τα έργο που άφησε η Κυβέρνηση Παπανδρέου είναι μεγάλο. Πολλά από αυτά που τώρα θεωρούμε αυτονόητα θεσπίστηκαν επί ΠΑΣΟΚ και παραμένουν σεβαστά από όλες τις Κυβερνήσεις.
Επιγραμματικά το ΠΑΣΟΚ προχώρησε σε μία σειρά από νομοθετήματα όπως:
- Αποποινικοποίηση μοιχείας
- Μονοτονικό σύστημα – Κατάργηση ποδιάς
- Πανεπιστημιακό άσυλο
- Ο νόμος 1264 για τα συνδικάτα
- Το Εθνικό Σύστημα Υγείας
- Πολιτικός γάμος – Νόμιμες αμβλώσεις
- Ψήφος στα 18
- Αναγνώριση Εθνικής Αντίστασης – Κατάργηση φακέλων
Η σύνδεση με το σήμερα
Η νίκη του ΠΑΣΟΚ ήταν το μήνυμα του λαού προς τους Αξιωματούχους ότι χρειάζεται την προοδευτική παράταξη για να μπορέσει να πάει μπροστά. Η «Αλλαγή» και ο εκσυγχρονισμός του Κράτους ήρθε μέσα από το ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ αποτελεί μέρος του Κινήματος Αλλαγής το οποίο δεν χαίρει της εμπιστοσύνης του Ελληνικού λαού και η συζήτηση για την σημαντικότητα του ονόματος του έχει ανοίξει λόγω των επικείμενων εσωκομματικών εκλογών. Το ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει να ελκύει όταν επιστρέψει στις ρίζες του, κοντά στον λαό και αποσχιστεί από θεωρίες περί «τοξικότητας» του ονόματος και του σήματος, λόγω των γεγονότων της προηγούμενη δεκαετίας. Τα στελέχη και η πολιτική είναι αυτά που σε συνδυασμό με την ιστορικότητα και την διαρκή σύνδεση της Παράταξης με τον λαό μπορούν να φέρουν και πάλι την «Αλλαγή».
